Żużel jak każdy sport motorowy jest niezwykle emocjonujący, ale też i niebezpieczny. Największą popularnością cieszy się w środkowej i północnej Europie, przede wszystkim w Polsce, Szwecji i Wielkiej Brytanii. Drużyny z tych lig skupiają w swoich szeregach najlepszych zawodników na świecie, co oczywiście przekłada się także na poziom rozgrywek.

Początki żużla na świecie to pierwsze lata XX wieku. W Polsce do czynienia z tym sportem mamy od lat 30. ubiegłego stulecia. Za pierwsze w naszym kraju zawody żużlowe uznaje się te rozegrane 7 sierpnia 1932 roku w Mysłowicach. Obecnie rozgrywki żużlowe w Polsce podzielone są na trzy poziomy – PGE Ekstraligę, Nice Polską Ligę Żużlową, która jest jej zapleczem, oraz Polską Ligę Żużlową 2. Spotkania dwóch pierwszych regularnie możemy oglądać w telewizji. Ekstraligę transmituje bowiem stacja NC+, a Nice PLŻ – TVP Sport.

Liczne kontuzje i złamania na żużlu to dla zawodników chleb powszedni, jednak o prawdziwej tragedii można mówić w przypadku Darcy’ego Warda. Ten młody australijski zawodnik, dwukrotny indywidualny mistrz świata juniorów, podczas meczu Falubaz Zielona Góra – GKM Grudziądz rozgrywanego 23 sierpnia 2015 roku uległ poważnemu wypadkowi i został sparaliżowany od pasa w dół.

Wysoki poziom rozgrywek w Polsce przełożył się bezpośrednio na sukcesy Polaków. Największym jest wywalczenie tytułu mistrza świata w cyklu Grand Prix przez Tomasza Golloba w 2010 roku. Najlepszy polski żużlowiec wyprzedził wówczas w klasyfikacji generalnej Jarosława Hampela. Obojętnie nie można przejść także obok sukcesów reprezentacji. Polscy żużlowcy sześciokrotnie zdobywali Drużynowy Puchar Świata. Po raz ostatni w roku 2013, jadąc w składzie: Patryk Dudek, Jarosław Hampel, Maciej Janowski i Krzysztof Kasprzak.

(Tomasz Gollob 2010, mistrz świata)

Żużel znajdziemy w ofercie firm bukmacherskich, choć nie jest to sport cieszący się wśród typerów zakładów bukmacherskich największą popularnością. Autorskie kursy wystawiają w zasadzie jedynie STS, Totolotek i Fortuna, a reszta firm tylko je kopiuje. Specjaliści od żużla mogą zatem wielokrotnie wyłapywać niuanse, które będą pomijane przez oddsmakerów, a to sprzyja graniu valuebetów.

Sezon żużlowy trwa od marca do października.

Rozgrywki żużlowe

1. Świat

– Grand Prix

W cyklu GP 2016, a więc w indywidualnych mistrzostwach świata, udział wezmą: Tai Woffinden, Greg Hancock, Nicki Pedersen, Niels Kristian Iversen, Jason Doyle, Matej Žagar, Maciej Janowski, Chris Holder, Bartosz Zmarzlik, Piotr Pawlicki jr., Chris Harris, Peter Kildemand, Andreas Jonsson, Jarosław Hampel i Antonio Lindbäck. W rezerwie pozostają: Fredrik Lindgren, Michael Jepsen Jensen i Václav Milík.

O tytule zadecyduje cykl 11 wyścigów: 1 × Słowenia, 3 × Polska, 1 × Dania, 1 × Czechy, 1 × Wielka Brytania, 2 × Szwecja, 1 × Niemcy, 1 × Australia.

– Drużynowy Puchar Świata

Drużynowy Puchar Świata 2016 rozpocznie się 2 czerwca od rundy kwalifikacyjnej Drużynowego Pucharu Świata w Terenzano. Następnie będziemy mieli dwa turnieje półfinałowe: w Vojens (23 lipca) i w Västervik (26 lipca). Baraż do finału (29 lipca), jak i sam finał (30 lipca) zostaną rozegrane w Manchesterze w Anglii.

– Indywidualne mistrzostwa świata juniorów

– Drużynowe mistrzostwa świata juniorów

2. Europa

– Indywidualne mistrzostwa Europy

– Indywidualne mistrzostwa Europy juniorów

– Drużynowe mistrzostwa Europy juniorów

– Mistrzostwa Europy par

3. Ligi

Poza turniejami indywidualnymi i Drużynowym Pucharem Świata żużlowcy ścigają się także w ligach. Obecnie mamy ich 13 (Polska, Szwecja, Wielka Brytania, Dania, Niemcy, Rosja, Czechy, Włochy, Norwegia, Węgry, Ukraina, Finlandia, Słowenia).

W Polsce poza ligą Główna Komisja Sportu Żużlowego organizuje:

– młodzieżowe drużynowe mistrzostwa Polski (do 21 lat);

– indywidualne mistrzostwa Polski;

– młodzieżowe indywidualne mistrzostwa Polski (do 21 lat);

– mistrzostwa Polski par klubowych;

– młodzieżowe mistrzostwa Polski par klubowych (do 21 lat);

– Złoty Kask;

– Srebrny Kask (do 21 lat);

– Brązowy Kask (do 19 lat);

– eliminacje krajowe do rozgrywek FIM i UEM.

4. Spotkania towarzyskie i zawody młodzieżowe

Kluby organizują liczne turnieje memoriałowe, do najważniejszych z nich należą:

– Kryterium Asów Polskich Lig Żużlowych im. Mieczysława Połukarda (Bydgoszcz);

– Memoriał im. Alfreda Smoczyka (Leszno);

– Memoriał Edwarda Jancarza (Gorzów Wielkopolski);

– Memoriał im. Eugeniusza Nazimka (Rzeszów);

– Turniej o Łańcuch Herbowy Miasta Ostrowa Wielkopolskiego;

– Turniej o Koronę Bolesława Chrobrego – Pierwszego Króla Polski (Gniezno).

Zasady w żużlu

Aby obstawiać żużel, niezbędne jest poznanie zasad tego sportu, ponieważ wbrew pozorom zwykła, intuicyjna reguła „kto pierwszy na mecie” jest niewystarczająca.

1. Punktacja

Niezależnie od tego, jaki cykl zawodów jest rozgrywany, punktuje się tak samo. W wyścigu zawsze udział bierze czterech zawodników (chyba że któryś zostanie wykluczony). Pierwszy z nich zdobywa 3 punkty, drugi – 2, trzeci – 1, a czwarty – 0. Co ciekawe, każdy z nich ma kask innego koloru (żółty, czerwony, niebieski, biały). Po wszystkich wyścigach punkty zawodników się sumuje, choć biegi półfinałowe, finały i finały pocieszenia w wyścigach cyklu GP nie podlegają tej formule. W nich liczy się kolejność zawodników na mecie.

Pojedynczy wyścig trwa cztery okrążenia. Zazwyczaj czynnikiem decydującym o pozycji zajętej na mecie jest start i sytuacja na pierwszym wirażu.

2. Wykluczenia

Zawodnik może zostać wykluczony w następujących sytuacjach:

– w/2m lub w/czas – spóźnienie na start (przekroczenie dozwolonego czasu 2 minut od włączenia pomarańczowego światła);

– w/u – spowodowanie przerwania wyścigu w wyniku upadku;

– w/t lub t – dotknięcie taśmy startowej (po zapaleniu się zielonego światła);

– w/su – spowodowanie upadku drugiego zawodnika;

– w/dubl. – zdublowanie (zawodnik prowadzący wyprzedza ostatniego zawodnika, znajdującego się jeszcze na poprzednim okrążeniu);

– w/2x – przejechanie wewnętrznej krawędzi toru obydwoma kołami;

– nieregulaminowy lub niekompletny sprzęt lub wyposażenie;

– niesportowe zachowanie.

3. Motocykl

Motocykle stosowane w żużlu są specyficznymi maszynami, które nie mają skrzyni biegów oraz hamulców. Nie posiadają także oświetlenia, a ich konstrukcja przygotowana jest do ciągłej jazdy w lewo (w takim kierunku odbywa się jazda na każdym torze żużlowym). Pojemność silników żużlowych to 500 cm³. Obecnie jedynym producentem motocykli żużlowych jest Jawa, choć same ramy czy silniki tworzą też podwykonawcy.

4. Tor żużlowy

Tory żużlowe muszą posiadać homologację Międzynarodowej Federacji Motocyklowej (FIM) lub federacji narodowej. Kształt toru musi przypominać owal, choć z założeniem, że posiada on dwie przeciwległe proste. Ich długość mierzona metr od krawędzi wewnętrznej to 260–425 m. Minimalna szerokość to natomiast 10 m na prostej i 14 m na łuku. Nawierzchnia toru musi być wykonana z granitu, żużlu, granulowanej cegły lub innego sypkiego materiału. W Polsce jedynym tradycyjnym torem żużlowym wykonanym z granitu jest tor w Krośnie.

Ważne jest zdrowie zawodników, bo podkreślmy, że od początku ścigania się na tego typu torach zginęło już blisko 350 osób, w tym 40 Polaków. Dlatego też zaleca się, aby tory miały bandy drewniane, gumowe, plastikowe lub dmuchane, z naciskiem na stosowanie tych ostatnich. Dodajmy też, że pośrodku jednej z prostych umieszcza się linię START/META z maszyną startową podnoszącą taśmę. Na placu stadionu niezbędny jest także park maszyn.

Rodzaje zakładów w żużlu

Zakłady bukmacherskie na żużel nie są bardzo rozbudowane.

Rodzaje zdarzeń w żużlu:

• Zwycięzca – zakład na zwycięstwo danego zawodnika
• Top3 – zakład na to, że dany zawodnik będzie w pierwszej trójce zawodów
• Top6 – zakład na to, że dany zawodnik będzie w pierwszej szóstce zawodów
• Top10 – zakład na to, że dany zawodnik będzie w pierwszej dziesiątce zawodów
• H2H – zestawienie ze sobą dwóch zawodników i wytypowanie tego, który będzie wyżej w klasyfikacji końcowej
• Poniżej/powyżej (czas) – określenie, czy czas najlepszego okrążenia będzie poniżej, czy powyżej wyznaczonego przez bukmachera progu
• Liczba punktów (zawodnik lub drużyna) – linia wskazująca próg punktowy danego zawodnika lub drużyny w zawodach

Legalni bukmacherzy z szeroką ofertą na żużel

Polscy bukmacherzy: STS, Fortuna, Totolotek, forBET. Z uwagi na to, że żużel jest w Polsce niezwykle popularny to polscy bukmacherzy oferują graczom wiele rynków i opcji zakładów. Właśnie z powodu niesamowitej popularności żużlu w Polsce, legalni bukmacherzy posiadają lepszą ofertę od zagranicznych.

Pozostałe legalne firmy bukmacherskie zwykle kilka godzin przed startem rozgrywek kopiują kursy od wyżej wymienionych czterech najlepszych bukmacherów.

Skąd czerpać wiedzę o żużlu

• speedwayekstraliga.pl – strona internetowa polskiej ligi żużlowej
• espeedway.pl – polski portal żużlowy
• zuzelend.com – polskojęzyczna witryna o żużlu
• pzm.pl – strona Polskiego Związku Motorowego
• speedwaygp.com – oficjalna strona wyścigów z cyklu GP
• sportowefakty.wp.pl/zuzel – zakładka SportowychFaktów dotycząca żużla, szeroka baza statystyk
• fim-live.com/en – strona internetowa Międzynarodowej Federacji Motocyklowej

Sporą popularnością żużel cieszy się w lokalnej prasie w miastach, które posiadają swoje drużyny.

Specyfika obstawiania żużla

Obstawianie żużla wiąże się ze znajomością tej dyscypliny. Każdy zakład powinien być dobrze przeanalizowany, ze zwróceniem szczególnej uwagi na takie czynniki jak:

• miejsce rozgrywania wyścigu – każdy tor jest inny. Są tory, których profile niektórym żużlowcom nie odpowiadają;
• kierowca – wiele zależy od zawodnika, a przede wszystkim od jego doświadczenia i maszyny, jaką dysponuje;
• pogoda – o wyniku zawodów zadecydować mogą warunki pogodowe. Te często potrafią być zmienne. Szczególne kłopoty sprawia deszcz;
• awarie – motocykle niektórych drużyn ulegają awarii o wiele częściej niż inne. Wiele zależy tu od mechaników, którzy pracują przy tuningu silników żużlowców;
• osłabienia – każdy zakład na zwycięstwo jednej z drużyn powinien być poprzedzony sprawdzeniem jej składu;
• rozkład biegów – trenerzy typują zawodników do kolejnych biegów zazwyczaj przed zawodami. Warto to sprawdzić (szczególnie w zakładach na żywo).

Żużel w zakładach bukmacherskich

Żużel to piękny, emocjonujący i zarazem niebezpieczny sport, który przypada do gustu zwłaszcza mężczyznom. Tym samym często szukamy na nim także zarobku. Z różnych przyczyn niełatwo jest jednak na nim zarobić w ujęciu bukmacherskim. Także z tego powodu, że sezon żużlowy nie trwa zazwyczaj dłużej niż 6–8 miesięcy.

Nie wydaje się w związku z tym, aby osoba, która sportami motorowymi, w tym żużlem, nie interesuje się na co dzień, mogła tu odnieść sukcesy. Niedoświadczeni gracze powinni traktować granie żużla jako rozrywkę, nie angażując w to wielkich środków.