Przed nami 22. turniej piłkarskich mistrzostw świata w Katarze. Z tej okazji prezentujemy zbiór najważniejszych faktów i ciekawostek dotyczących historii mundialu. Co warto wiedzieć o mistrzostwach świata w piłce nożnej?

Dla kibica to najważniejsza impreza czterolecia. W trakcie mundialu tematy piłkarskie dominują w codziennych rozmowach, ale także w medialnym przekazie. Futbol staje się odskocznią od problemów, a w chwili meczu polskiej reprezentacji naród się jednoczy.

Mistrzostwa świata mają nie tylko sportowy wymiar, jest to też wyśmienita okazja do manifestacji patriotyzmu czy poznania innych kultur. W turnieju finałowym biorą udział przedstawiciele wszystkich kontynentów.

Początki Mistrzostw Świata

Mistrzostwa świata w piłce nożnej organizowane są przez FIFA (Międzynarodowa Federacja Piłki Nożnej, z francuskiego Fédération Internationale de Football Association). FIFA została założona w Paryżu w 1904 roku jako związek ośmiu europejskich federacji piłkarskich (Belgia, Dania, Francja, Hiszpania, Holandia, Niemcy, Szwecja, Szwajcaria). Federacje z Wielkiej Brytanii (Anglia, Szkocja, Walia, Irlandia) nie przystąpiły od razu do FIFA, gdyż już wcześniej, w 1863 roku, utworzyły własną Federację Angielskiej Piłki Nożnej (FA) i uznały FIFA za swoją konkurencję.

Premierowy turniej piłkarskich mistrzostw świata odbył się w 1930 roku. Gospodarzem imprezy był Urugwaj i to piłkarze tego właśnie kraju wywalczyli pierwsze trofeum. „Urusi” w finale pokonali Argentynę 4:2. Łącznie na MŚ w 1930 roku wystąpiło 13 reprezentacji (cztery z Europy, siedem z Ameryki Południowej, dwie z Ameryki Północnej). Z biegiem lat grono drużyn uczestniczących w mistrzostwach stale się powiększa, aktualnie w mundialu biorą udział 32 drużyny.

Co ciekawe, przed finałem w 1930 roku Urugwajczycy i Argentyńczycy nie mogli dojść do porozumienia, jaką piłkę wybrać. Ostatecznie pierwsza połowa została rozegrana futbolówką urugwajską, a druga argentyńską.

Triumfatorzy Mistrzostw Świata

Do to pory jedynie osiem państw zdobywało tytuł mistrzów świata w piłce nożnej. W 20 turniejach najwięcej zwycięstw zanotowali Brazylijczycy.

• Brazylia – 5 tytułów (1958, 1962, 1970, 1994, 2002)
• Niemcy – 4 tytuły (1954, 1974, 1990, 2014)
• Włochy – 4 tytuły (1934, 1938, 1982, 2006)
• Argentyna – 2 tytuły (1978, 1986)
• Urugwaj – 2 tytuły (1930, 1950)
• Francja – 2 tytuły (1998, 2018)
• Anglia – 1 tytuł (1966)
• Hiszpania – 1 tytuł (2010)

Polacy w Mistrzostwach Świata

Polska na turnieju mistrzostw świata w piłce nożnej zadebiutowała w 1938 roku we Francji. Wówczas „Biało-Czerwoni” zajęli dzielone miejsca 9–15.

Kolejny występ odbył się w 1974 roku. Dla każdego polskiego kibica to szczególna data. W tamtym okresie objawiły się „orły Kazimierza Górskiego”, zdobywając brązowy medal MŚ. W meczu o trzecie miejsce Polska pokonała Brazylię 1:0 po golu w 76. minucie Grzegorza Lato, który został królem strzelców, notując siedem trafień.

W 1978 roku Polska wystąpiła na mundialu w Argentynie i ostatecznie uplasowała się na miejscach 5–8.

W 1982 roku pod wodzą Antoniego Piechniczka reprezentacja Polski powtórzyła wyczyn z 1974 roku i ponownie zdobyła brązowy medal mistrzostw świata. W meczu o trzecie miejsce Polska po zaciętym meczu pokonała Francję 3:2, a gole dla „Biało-Czerwonych” zdobywali Andrzej Szarmach, Stefan Majewski i Janusz Kupcewicz.

W 1986 roku Polska odpadła w 1/8 finału, a w latach 2002 i 2006 żegnała się z turniejem po fazie grupowej.

Łącznie polska reprezentacja wystąpiła w ośmiu turniejach mistrzostw świata w piłce nożnej. Mundial w 2022 roku w Katarze będzie jej dziewiątą imprezą tej rangi.

W 34 meczach MŚ Polska notuje bilans: 16 zwycięstw, 5 remisów, 13 porażek.

Herosi mundiali

• Miroslav Klose – to najlepszy strzelec w historii MŚ. Niemiecki napastnik na czterech turniejach zdobył łącznie 16 bramek.
• Antonio Carbajal (Meksyk), Lothar Matthäus (Niemcy) i Gianluigi Buffon (Włochy) – to rekordziści pod względem liczby występów na MŚ. Wymienieni zawodnicy wzięli udział w pięciu mundialach.
• Pelé – to jedyny zawodnik w historii, który zdobył trzykrotnie tytuł piłkarskiego mistrza świata.
• Brazylia – to reprezentacja, która zdobyła najwięcej tytułów MŚ (5).
• Brazylia – to jedyna drużyna, która wzięła udział we wszystkich turniejach MŚ.
• Niemcy – to reprezentacja, która rozegrała najwięcej meczów na MŚ (106).
• Niemcy – to drużyna, która zdobyła najwięcej bramek na MŚ (224).
• Pelé – to najmłodszy mistrz świata (17 lat i 249 dni).
• Dino Zoff – to najstarszy mistrz świata (40 lat i 133 dni).
• Urugwaj, Włochy, Anglia, Niemcy, Argentyna, Francja – to reprezentacje, które zdobyły tytuł jako gospodarz MŚ.
• Hakan Şükür – w 2002 roku w meczu Turcja–Korea Południowa zdobył najszybszego gola na MŚ (11. sekunda).
• Grzegorz Lato – to najlepszy polski strzelec na MŚ (10 goli).
• Władysław Żmuda – to polski rekordzista pod względem liczby turniejów MŚ (występował czterokrotnie).
• Oleg Salenko – najwięcej strzelonych goli w jednym meczu. Strzelił pięć goli w 1994 roku w meczu Rosja–Kamerun.
• Roger Milla – Kameruńczyk, najstarszy strzelec gola. Strzelając go Rosji, miał 42 lata.

Anegdoty mistrzostw świata

W 1950 roku reprezentacja Indii zrezygnowała z występu na mundialu w Brazylii. Powód? Hindusi chcieli grać boso, na co FIFA nie wyraziła zgody.

W 1954 roku odbył się pierwszy mundial (Szwajcaria), który był transmitowany przez stacje telewizyjne.

Od 1966 roku każdy turniej MŚ ma swoją maskotkę i logo (pierwsza maskotka to Willie). Od 1970 roku co mundial, to nowa piłka przeznaczona na turniej, którą produkuje firma Adidas.

Mundial – potoczna nazwa mistrzostw świata w piłce nożnej powstała w 1970 roku w trakcie mistrzostw w Meksyku. Oficjalna hiszpańskojęzyczna nazwa brzmiała El Campeonato Mundial de Fútbol, a z racji długości została skrócona do jednego słowa mundial („światowy”). Od tej pory mistrzostwa świata w piłce nożnej powszechnie określane są jako mundial.

Od 1974 roku nagrodą dla zwycięzców jest Puchar Świata FIFA, którego autorem jest włoski rzeźbiarz Silvio Gazzaniga. Trofeum ma 36 cm wysokości i zostało wykonane z 18-karatowego złota. Jego waga to 6,175 kg. Zwycięzca otrzymuje pozłacaną replikę trofeum do czasu najbliższego mundialu, następnie oddaje je kolejnemu triumfatorowi, złoty oryginał pozostaje w rękach organizacji FIFA.

„Ręka Boga” – to legendarne określenie na zwycięskiego gola zdobytego przez Diego Maradonę w ćwierćfinale MŚ w 1986 roku przeciwko Anglii. Argentyńczyk zdobył bramkę ręką, więc nie powinna zostać uznana. Sędzia jednak nie dopatrzył się przewinienia i „Albicelestes” awansowali do kolejnej rundy.