Typowanie zakładów bukmacherskich zawsze obarczone jest ryzykiem porażki. Dzieje się tak, ponieważ ostateczny wynik rywalizacji nie znajduje się jedynie w rękach typera, tylko zależy od danej drużyny czy zawodnika. Na ostateczny sukces w zakładach wpływa również chłodna głowa i dobre przygotowanie psychiczne na trudniejszy okres, który prędzej czy później nadejdzie.

Często bywa, że gracz robi wszystko dobrze, a mimo to kolejny typ okazuje się chybiony. Przykład takiej negatywnej serii określa się mianem downswingu. W artykule przedstawimy podstawy psychologii w zakładach bukmacherskich.

Co to jest downswing?

Downswing to pojęcie zapożyczone z pokera, jednak termin ten bardzo dobrze pasuje również do zakładów bukmacherskich. Najprościej można go wytłumaczyć, odnosząc się do przegranych w danym okresie. Wielu graczy przegrane te nazywa pechem i po części mają oni sporo racji. Pojęcie downswingu znane jest profesjonalnym graczom, którzy zgodnie z ustaleniami analizują mecze, odpowiednio stawkują zakłady, a mimo wszystko odnoszą ciągłe porażki, choć w przeszłości, wykonując te same kroki, czerpali profity.

Co powoduje downswing?

Przyczyny wystąpienia downswingu możemy podzielić na dwie kategorie. Kategoria pierwsza – czynniki zależne od typera, takie jak zmęczenie lub problemy osobiste. Kategoria druga – czynniki niezależne od typera, czyli matematyka. Z uwagi na to, że zakłady bukmacherskie są grą z elementem losowym, to zawsze istnieje pewne prawdopodobieństwo wystąpienia serii niepomyślnych zdarzeń i gracz nie ma na to wypływu.

O klasycznym downswingu możemy mówić, kiedy nie trafimy w dłuższej serii dobrze przeanalizowanych zakładów, które na pozór wydawały się wygrane. Powodem takiego stanu mógł być pech, fix, słaba skuteczność zawodnika lub drużyny czy ich niedyspozycja spowodowana innym czynnikiem. Finalnie zakład taki jest pudłem, a my tracimy kolejne pieniądze ze swojego bankrollu, nie tylko znacznie uszczuplając nasz budżet, ale także narażając się na negatywne skutki innego rodzaju, czyli pogorszenie nastroju bądź zwiększenie stresu, co następnie przekłada się na nerwowe ruchy w kolejnych typach.

Niekontrolowany downswing może przerodzić się w tilt – czyli całkowitą utratę zdolności racjonalnego myślenia. Tilt objawia się utratą kontroli nad podejmowaniem przez człowieka rozsądnych decyzji. Najczęstszym objawem tiltu jest chęć natychmiastowego odegrania się – bezpodstawne zwiększanie stawki kolejnych zakładów, wyszukiwanie zakładów na siłę. Gracz będący w tilcie opanowany jest przez emocje, złość, jest w amoku i nie potrafi racjonalnie myśleć. Tilt zwykle prowadzi do jeszcze większej utraty kapitału.

Jak wyeliminować downswing?

W grach opierających się na rachunku prawdopodobieństwa wyeliminowanie downswingu niestety nie jest możliwe. Dotyczy to zarówno zakładów bukmacherskich, jak i pokera czy tradingu finansowego.

Przestrzeganie wszystkich zasad dobrego typera nie zagwarantuje nikomu osiągania stałego zysku w całym okresie obstawiania. Dobra analiza meczu, typowanie zakładów z wartością, optymalne stawkowanie i trzymanie się zasad strategii – przyniosą korzyść finansową w długiej perspektywie, jednak w krótszych wybranych okresach każdemu zdarzać się będą „niespodziewane” serie porażek. Należy mieć na uwadze, że nie ma ustalonego okresu downswingu. Gorszy czas może trwać kilka dni lub nawet miesiąc. Wszystko zależy od specyfiki danej sytuacji i natężenia zakładów.

Serie porażek są niespodziewane z punktu widzenia gracza, jednak jak najbardziej spodziewane z perspektywy psychologicznej i matematycznej. Jeżeli wiemy, że czegoś nie da rady wyeliminować – musimy nauczyć się z tym żyć.

Poniżej przedstawiamy wizualizację downswingu na przykładzie historii wyników prawdziwych rozdań pokerowych. Na wykresie zauważyć można miejsca, w których wyniki gracza wyraźnie odchodzą od jego średniej wygranej w czasie (expected value).

Widać, że zarówno pozytywne odejścia od średniej (upswings), jak i negatywne (downswing) są tylko tymczasowym zaburzeniem trendu. Łączny zysk gracza po jakimś czasie wraca do wartości oczekiwanej (expected value). Różnica pomiędzy aktualnym wynikiem gracza a wartością oczekiwaną to odchylenie od średniej, czyli wariancja (variance).

Jak sobie radzić z downswingiem?

Psychologia i dobry mindset są bardzo ważne zarówno w pokerze, jak i przy typowaniu zakładów. Pasmo porażek mimo dobrze przeanalizowanych meczów czy całych kuponów jest frustrujące. Wszak każdy z nas gra po to, by raz – dobrze się bawić, dwa – dodatkowo zarobić. Po porażkach, kiedy to uszczuplamy nasz budżet, popadamy w przygnębienie, a niekiedy nawet w depresję. Dlatego tak ważne jest radzenie sobie z downswingiem.

Wszystko zależy tu od naszej głowy i sposobu myślenia, a pierwszej zmiany dokonać musimy, siadając do analizy i stawiając kupon. Nie powinniśmy tego robić z przekonaniem, że na pewno jesteśmy już zwycięzcami, a na pieniądze przyjdzie nam tylko trochę poczekać. Nie oznacza to jednak, że wskazane jest też myślenie negatywne i bycie pewnym przegranej. Powinniśmy zachować neutralność, zdając sobie sprawę z tego, że na daną chwilę zrobiliśmy wszystko, co mogliśmy, a reszta nie zależy już od nas.

Kolejne porażki mogą w szybkim tempie przyczynić się do pogorszenia naszej sytuacji materialnej i psychicznej. Tym bardziej, jeśli nie potrafimy rozróżnić budżetu przeznaczonego na grę od tego, który służy zaspokojeniu naszych codziennych potrzeb. Gdy trwa seria porażek, kiedy przegrywamy tylko więcej i więcej, powinniśmy sobie zrobić przerwę. Pozwoli nam ona oczyścić umysł, odciąć się od gry i zająć czymś innym. Przerwa zawsze wpływa na graczy korzystnie i pozwala nabrać pozytywnej energii.

Inną kwestią jest natomiast sama długość takiej przerwy. Przynajmniej raz na kilka miesięcy, kiedy dopadnie nas downswing – a na pewno będzie on w naszej grze obecny – powinniśmy postawić na przerwę dłuższą, wynoszącą tydzień lub nawet dwa. Pomiędzy nimi co pewien czas, kiedy fortuna nam nie sprzyja, wskazane są też przerwy krótsze, liczące dzień, dwa czy trzy.

Ważne, aby mieć wówczas jakieś inne zajęcie i oderwać się od zawodowego sportu i zakładów z nim związanych. Natomiast zawsze wskazany jest relaks, niezależnie, co przez niego rozumiecie. Dla jednych będzie to gra w piłkę ze znajomymi, dla drugich oddanie się zapomnianej lekturze, a dla jeszcze innych wycieczka w góry.

Jak unikać downswingu?

Najważniejsze, aby zapamiętać, że downswingu jako takiego, rozumianego jako czarna seria, uniknąć się nie da. Nawet jeśli jesteśmy wybitnymi graczami, to słabsza seria na pewno prędzej czy później nam się przytrafi.

Porównać to moglibyśmy ze światowej klasy napastnikiem, który w jednym meczu przeciwko dobrej drużynie potrafi strzelić dwie czy trzy bramki, a w następnych czterech czy pięciu, kiedy jego drużyna mierzy się z zespołami o wiele niżej notowanymi, nie zdobywa ani jednej. Takie jest prawo wariancji i zasady powrotu do średniej. Wiele możemy natomiast zrobić, aby downswing nie pociągnął nas na samo dno. Zaradzić temu możemy:

• trzymając się planu gry;
• grając za określony procent kapitału;
• oddzielając kapitał na grę od budżetu domowego;
• robiąc regularne przerwy;
• podchodząc do gry w sposób racjonalny;
• przyjmując porażki z pokorą;
• nie nastawiając się na łatwy zysk.

Należy starać się zidentyfikować moment downswingu, a następnie bez frustracji, trzymając się strategii, przetrwać go z jak najmniejszą utratą kapitału. Zakładami rządzi matematyka, po serii niepomyślnych rozstrzygnięć zakładów musi przyjść seria odwrotna. Zakładając, że obstawiane typy mają value, to przy wystarczająco dużej próbie (przeczytaj o paradoksie hazardzisty) regresja do średniej spowoduje odrobienie strat z downswingu z nawiązką.